کربلا، یکی از مهمترین و مقدسترین مکانهای مذهبی در عراق است که به خاطر واقعه عاشورا و شهادت امام حسین (ع) شهرت دارد. این شهر تاریخی تنها به خاطر مناسبات مذهبیاش شناخته نمیشود، بلکه به عنوان محل دفن تعدادی از پادشاهان و رجال سیاسی نیز برای زائران تور کربلا، اهمیت دارد. این مقبرهها و آرامگاهها، بخشی از تاریخ غنی کربلا و دنیای اسلام را شکل داده و شاهدی بر تحولات سیاسی و فرهنگی در طول قرون مختلف هستند. این مقاله به بررسی نام و توضیحاتی در مورد این پادشاهان و رجال سیاسی میپردازد.
کربلا همواره مورد توجه رجال سیاسی و مذهبی ایرانی نیز بوده است. از دوران صفویه تا دوران معاصر، بسیاری از پادشاهان، شاهزادگان و رجال سیاسی ایرانی که به اهل بیت (ع) عشق میورزیدند، وصیت کردهاند که پس از مرگ، در کربلا به خاک سپرده شوند. این افراد که با نقشآفرینیهای خود در تاریخ ایران تأثیرگذار بودهاند، به واسطهی ارادتشان به امام حسین (ع) و جایگاه والای این مکان مقدس، پس از مرگ در این شهر دفن شدهاند. در این قسمت به معرفی پادشاهان و رجال سیاسی ایرانی دفن شده در کربلا می پردازیم.
آلبویه بهعنوان یکی از قدیمیترین سلسلههای شیعه در تاریخ اسلام، نقش بسزایی در تزیین و توسعه حرم امام حسین (ع) و دیگر اماکن مقدس شیعه داشتند. برخی از پادشاهان این سلسله در حرم امام حسین (ع) دفن شدهاند. این امیران شیعه در دوران خود تلاش بسیاری برای بهبود و تزیین اماکن مذهبی داشتند. چندین تن از این پادشاهان در محلی که به “بقعه آلبویه” مشهور بود، دفن شدهاند. این بقعه در دوران گذشته از آثار تاریخی مهم کربلا بود تا اینکه در نیمه قرن سیزدهم هجری قمری توسط مسئولین وقت تخریب شد.
مظفرالدین شاه، پادشاهی از دودمان قاجار که به خاطر امضای فرمان مشروطیت شهرت دارد، پس از مرگ بنا به وصیت خود در حرم امام حسین (ع) به خاک سپرده شد. مزار او در رواق فقیهان قرار دارد و پوشیده از موزائیک است، بدون آنکه نشانهای مشخص از قبر او برجای باشد.
محمدعلی شاه، فرزند مظفرالدین شاه بود. او که به خاطر به توپ بستن مجلس شورای ملی در تاریخ ایران معروف است، پس از تبعید و درگذشت، در کنار پدرش در کربلا دفن شد. مزار او نیز مانند مزار پدرش بدون نشانهای مشخص و با موزائیک پوشانده شده است.
احمد شاه فرزند محمدعلی شاه و آخرین پادشاه سلسله قاجار پس از مرگ در حرم امام حسین (ع) دفن شد.
دوستعلی خان معیرالممالک، از مقامات برجسته مالی و اداری دوران ناصرالدین شاه، در اتاقی کوچک و آینهکاری شده در داخل رواق حرم امام حسین (ع) دفن شده است. این اتاق همچنان به عنوان یکی از آثار مهم تاریخی در حرم شناخته میشود.
حاجی میرزا آغاسی، صدراعظم محمد شاه قاجار، پس از مرگ در کربلا دفن شد. مزار او در بخشی از رواقی قرار دارد که به دفن رجال قاجاری اختصاص داده شده است.
ظلالسلطان، فرزند ناصرالدین شاه و حاکم مقتدر اصفهان، نیز پس از مرگ در همین رواق به خاک سپرده شد.
امیرکبیر، یکی از برجستهترین صدراعظمهای ایران، به دلیل اصلاحات گستردهاش در دوران ناصرالدین شاه، شهرت دارد. پس از قتل او در حمام فین کاشان، پیکرش به کربلا منتقل شد و در حرم امام حسین (ع) به خاک سپرده شد. مزار او در کنار مقبرههای اعضای خانوادهاش قرار دارد.
میرزا شفیعخان مازندرانی، یکی از صدراعظمهای مهم قاجار، در زمان حیات خود نقش مهمی در اداره کشور داشت. پس از مرگ، در رواق پادشاهان کربلا دفن شد.
میرزا موسی خان، از مسئولان برجسته دوره ناصری، در ایوان جنوبی صحن حرم امام حسین (ع) دفن شده است.
سلطان حمزه میرزا، فرزند شاه اسماعیل صفوی، شاعر و دانشمند معروف عصر صفویه بود. او پس از درگذشت در حرم امام حسین (ع) دفن شد. آثار ادبی و علمی او همچنان مورد توجه پژوهشگران است.
کربلا به عنوان مکانی مقدس، میزبان بسیاری از شخصیتهای برجسته سیاسی و مذهبی غیر ایرانی نیز بوده است. از جمله این افراد میتوان به پادشاهان و سلاطین کشورهای مختلف اسلامی اشاره کرد که پس از مرگ، به دلیل ارادت ویژهای که به امام حسین (ع) و اهل بیت داشتند، در این شهر به خاک سپرده شدهاند. در این قسمت به معرفی پادشاهان و رجال سیاسی غیر ایرانی دفن شده در کربلا می پردازیم.
یکی از سلاطین برجسته عثمانی که در قرن هفدهم میلادی حکومت میکرد. او به دلیل پیروزیهای نظامی خود و همچنین نقش مهمش در گسترش قلمرو عثمانی شناخته میشود.
سید محمدباقر صدر، فقیه و متفکر بزرگ شیعه، به دلیل مخالفتهایش با رژیم بعث عراق به شهادت رسید و در حرم امام حسین (ع) به خاک سپرده شد.
سید محمدباقر حکیم، از رهبران برجسته شیعه در عراق و رئیس مجلس اعلای اسلامی این کشور، پس از شهادت در یک حمله تروریستی در نجف، در حرم امام علی (ع) دفن شد. با این حال، برخی از اعضای خانواده او در کربلا دفن شدهاند.
عالم برجسته بحرینی و نویسنده کتاب «الحدائق الناضرة» که یکی از آثار مهم فقهی شیعه به شمار میرود. او یکی از فقیهان برجسته قرن هجدهم میلادی بود و پس از مرگش در کربلا به خاک سپرده شد.
زاهدالدین شاه، شاهزادهای از هند و برادر محمد نجف میرزا، به همراه چند تن از شاهزادگان همعصر خود در رواق جنوبی حرم امام حسین (ع) دفن شده است. مقبرههای آنان با هنر آینهکاری به زیبایی تزئین شدهاند.
مقاله مرتبط: مرقد طفلان مسلم در کربلا کجاست؟
کربلا، نه تنها به عنوان مکانی مقدس و محل شهادت امام حسین (ع) شناخته میشود، بلکه به عنوان محل دفن بسیاری از پادشاهان و رجال سیاسی از کشورهای مختلف، از جمله ایران، جایگاهی ویژه در تاریخ اسلام دارد. این امر نشاندهندهی اهمیت والای این شهر در تاریخ جهان اسلام و جایگاه منحصر به فرد امام حسین (ع) و اهل بیت (ع) در دلها و اندیشههای مسلمانان است.
من حسین رضائی هستم، مدیر تور کربلا، در سایت کربلا 24 سعی می کنم مطالب مفید و کاربردی پیرامون سفر به کربلا و نجف و سایر شهرهای زیارتی عراق منتشر کنم. سعی کرده ام تمامی اطلاعات به روز و بر اساس تجربیات بیان شود.
