کشور عراق سالانه پذیرای بسیاری از مسافران و زائران شیعه و سنی است، که تور کربلا را انتخاب می کنند. این کشور اماکن مذهبی زیادی را در خود جای داده و محبین اهل بیت هرساله به قصد زیارت این اماکن به این کشور سفر می‌کنند. ازجمله شهرهای مهمی که سالانه مسافران زیادی فقط به قصد زیارت این شهر به عراق سفر می‌کنند شهر کربلا است.
این شهر در قسمت غربی رود فرا قرار گرفته و از پایتخت این کشور در حدود 105 کیلومتر فاصله دارد. از جمله معرفو ترین جاهای زیارتی کربلا موعودگاه امام سوم شیعیان و حضرت عباس (ع) می‌باشد. البته این شهر مکان های زیارتی زیاد دیگری را نیز در خود جای داده که ما در ادامه این مطلب به معرفی کامل تمامی این زیارتگاه ها خواهیم پرداخت.
به قطع می‌توان گفت که مهم‌ترین مقصد هر زائری در تور کربلا هوایی یا زمینی، زیارت حرم امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل العباس (ع) است. این دو حرم شریف در فاصله بسیار کمی (حدود 300 متر) از هم قرار دارند، در بین شیعیان این فاصله با نام «بین الحرمین» معروف است. مرقد حضرت علی اکبر (ع) نیز در پایین پای امام حسین (ع) قرار دارد، همچنین حضرت علی اصغر (ع) نیز بر روی سینه این امام معصوم دفن شده است. ساختمان حرم امام حسین (ع) در دوره های مختلفی اعم از صفوی، عثمانی و قاجار ساخته شده و روز به روز در حال گسترش می‌باشد.
جالب است بدانید که گنبد و ستون های اطراف ضریح امام حسین (ع) در قرن هشتم هجری ایجاد شده، همچنین این گنبد و ستون ها قدمتی بیش از 700 سال دارند و در طول تاریخ بارها توسط عشاق امام حسین بازسازی و مرمت شده اند. گنبدی که هم اکنون در حرم امام حسین قرار دارد با نام گنبد دوم معروف است و اولین گنبد که در زیر این گنبد قرار دارد با نام (قبه حسین) نیز شناخته شده می‌شود.
حضرت عباس فرزند حضرت علی (ع) و بانو ام‌البنین است. این حضرت در واقعه کربلا به هنگامی که برای تامین آب به سمت رود علقمه رفت، به مقام شهادت رسیدند. حرم این حضرت تقریبا در فاصله 378 متری و در سمت شمال شرقی حرم برادر بزرگوارشان قرار دارد. حرم حضرت ابوالفضل العباس به سبک معماری اسلامی ساخته شده است و این حرم از صحن، ضریح، رواق، ایوان، سقاخانه، گلدسته و گنبد تشکیل شده است. طبق برخی از روایات تاریخچه ساخت مرقد حضرت عباس به دوران حکومت آل بویه برمی‌گردد.
در نزدیکی مرقد حبیب‌ابن مظاهر مکانی وجود دارد که با نام قتلگاه شناخته شده می‌شود، بنا بر روایات، قتلگاه همان مکانی است که امام حسین (ع) در آن جا به شهادت رسیده و پس از شهادت در آن مکان در حرم فعلی‌شان دفن شده‌اند.
در حدود تقریبا 250 متری جنوب غربی حرم امام حسین (ع)، در فاضله بین الحرمین مکانی وجود دارد که با نام خیمه گاه لشگر ابا عبدالله شناخته شده می‌شود. در حقیقت در این محل جایگاه خیمه هریک از اهل بیت با ضریحی مشخص شده است. اولین خیمه در میان دیگر خیمه ها منسوب به خیه حضرت عباس (ع) بوده که این خیمه در پیشاپیش دیگر خیمه‌ها قرار دارد.
در وسط خیمه‌ها، درجایی که خیمه حضرت امام حسین (ع) قرار دارد، ساختمانی با چند گنبد به رنگ سبز که شبیه به خیمه هستند ساخته شده، در سمت راست و چپ این بناها سازه‌های آجری وجود دارد که به شکل کجاوه هستند، این سازه‌ها یادآور 16 کجاوه‌ی هستند که خانواده شهدا را از کربلا به کوفه بردند.
در زیر این خیمه‌ها نیز چاهی وجود دارد که این چاه ملقب به چاه حضرت هباس (ع) است، طبق برخی از روایات در صورت اینکه، آرزوی خود را به این چاه بگویید حضرت عباس (ع) ضامن آرزوی شما می‌شوند.
در واقع تل زینبیه تپه‌ای مرتفع در نزدیکی حرم امام حسین (ع) است، این تپه از دیگر جاهای زیارتی کربلا به شمار می‌آید، چرا که با توجه روایات مختلف حضرت زینب (ع) در روز عاشورا به آنجا رفته تا آنچه در میدان جنگ رخ می‌دهد را مشاهده کنند. ارتفاع این تپه به 5 متر می‌رسد، امروزه برای راحتی زیارت این مکان بر روی این تپه یک اتاق ساخته شده است.
در جنوب شرقی حرم مطهر حضرت عباس، محله‌ای با نام باب الخان وجود دارد، بنا بر روایات موثق محل قطع شدن دست چپ حضرت عباس در این مکان بوده است. این مکان در میان بازار به شکل یک بنای کوچک هشت ضلعی، قرار گرفته، توجه داشته باشید که به دلیل ازدحام زیاد زائرین در این مکان معمولا نمی‌شود، که مدت زیادی در این مقام مانده و زیارت کنید.
از دیگر جاهای زیارتی کربلا مقام دست راست حضرت عباس می‌باشد، این مقام در شمال شرقی حرم حضرت ابوالفضل عباس در داخل محله باب بغداد، به شکل مستطیلی کوچک قرار گرفته، بنا بر روایات محل قطع شدن دست راست آن حضرت در این مکان بوده است.
حبیب‌ابن مظاهر جزو اصلی‌ترین یاران امام حسین (ع) بود، این شهید بزرگ وار در سن 80 سالگی در کنار امام حسین (ع) به شهادت رسید،. مرقد ساخته شده از حبیب‌ابن مظاهر در قاصله 10 متری از ضریح مطهر امام حسین (ع) و در رواق جنوب غربی قرار گرفته است.
بی شک داستان حضرت حر حداقل یک بار هم که شده به گوشتان رسیده، این حضرت در روز واقعه، از لشکر یزیدیان جدا شده و به کاروان امام حسین (ع) پیوست. حضرت حر در روز عاشورا به شهادت رسید، طبق روایات اعضای قبیله حر جنازه این شهید را از میدان جنگ خارج کرده و به روستایی در نزدیکی خاک کربلا به خاک سپردند.
این روستا در 9 کیلومتری غرب کربلا قرار دارد و بعدها به دلیل وجود مرقد حضرت حر، مردم، این روستا را با نام «روستای حر» می‌شناسند. روستای حر از جمله مهم‌ترین حاهای زیارتی کربلا به شمار می‌آید، که حتما پیشنهاد می‌کنیم در صورت سفر به این شهر حتما از این روستا بازدید کنید.
سید ابراهیم مجاب از نوه‌های امام موسی کاظم (ع) است. مرقد ایشان در سمت غربی صحن امام حسین (ع) قرار گرفته؛ مجاب در واقع به معنایب کسی است که پاسخ‌اش داده شده، بنا بر روایات دلیل معروف شدن ایشان به مجاب این است که به هنگام سلام دادن به قبر حضرت اباعبدالله حسین (ع) از جانب امام به او پاسخ داده شده است.
جمال‌الدین احمد بن شمس‌الدین محمد بن فَهْد حِلّی اَسَدی از فقیهان و حققان شناخته شده جهان تشیع به شمار می‌آید. آرامگاه او در باغ نقیب علویین کربلا واقع شده، از آثاری که ایشان به وسیله آنها معروف شده، عدة الداعی و نجاح الساعی (به فارسی: آیین بندگی و نیایش و آداب راز و نیاز به درگاه بی‌نیاز) می‌باشد.
یکی از نوادگان حضرت عباس (ع) ابن حمزه می‌باشد، ایشان از فقیهان و محدثان برجسته جهان اسلام به شمار می‌آیند، آرامگاه این حضرت در جنوب شرقی حرم حضرت عباس و در جاده کربلا – طویرج واقع شده است.
محمد بن ابی الفتح ملقب به الاخرس، از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع) می‌باشند، این حضرت در محله الابتر کربلا به خاک سپرده شده‌اند، یکی از جاهای زیارتی کربلا که محل زیارت بسیاری از عشاق اهل بیت می‌باشد، مرقد این حضرت هست.
در نزدیکی دریاچه رزازه و در وسط بیابان چشمه‌ای با نام چشمه حضرت علی واقع شده است. نام عربی این چشمه قطارة الإمام علي بوده که در باور عموم این همان چشمه‌ای است که حضرت علی (ع) در جنگ صفین آشکار کرده بود. در برخی از روایات شیعه آمده که امام علی (ع) در حین جنگ صفیین به صحرایی بی آب و علف وارد شدند.
این حضرت در داخل صحرا به جستوجوی آب سنگ بزرکی را جابجا کردند، سپس آب شیرینی از زیر این سنگ بیرون آمد و این آب هنوز که هنوز است بجاری می‌باشد. این چشمه هم اکنون به عنوان یک زیارتگاه با شبستانی بزرگ و امکانات رفاهی بسیار گسترش یافته است.
به جز حضرت ابوالفضل العباس، حر بن یزید ریاحی، حبیب بن مظاهر، سایر شهدای کربلا که در مجموع 72 نفر بودند، در نزدیکی قبر حضرت امام حسین (ع) به خاک سپرده شده اند. در داخل حرم امام حسین (ع) در سمت جنوب غربی ضریح پنجره‌ای نقره‌ای به طول 5 متر وجود دارد که قبور بقیه شهدا از طریق این پنجره قابل دیدن هستند.
از جمله دیگر جاهای زیارتی کربلا مزار طفلان مسلم می‌باشد، این مزار در 30 کیلومتری کربلا، اتوبان کربلا-بغداد واقع شده است. از زمان ساخت تا کنون این رقد دچار تغییرات زیادی شده است، به طوری که در ابتدا این مزار دو قبر جدا بوده که در میان باغی قرار داشتند.
پس از فتح شدن بغداد توسط شاه اسماعیل صفوی، این شاه دستور داد تا دو گنبد بر روی مقبره‌های طفان مسلم ساخته شود، در ساخت این دو مقبره بنا به دستور شاه از کاشی‌های فیروزه‌ای استفاده شده بود. بعد ها در زمان قاجار مزار طفلان مسلم گسترش پیدا کرد و در این دوران برای زائران مزار این دو طفل استراحتگاه‌ها و ایواان های ساخته شده و با مرور زمان توسعه پیدا کردند.
در اتوبان کربلا-بغداد مزار عون بن عبدالله نیز قرار گرفته است؛ البته در مورد اینکه این مقبره در حقیقت متعلق به چه کسی است شبهاتی وجود دارد. بدین شکل که برخی از علمای دینی می‌گویند این مزار متعلق به عون بن عبدالله بن جعفر طیار فرزند حضرت زینب کبری (س) است؛ که در روز عاشورا به مقام والای شهادت نائل شد.
ولی برخی دیگر از علما معتقدند که مزار منسوب به عون بن عبدالله یکی از احفاد امام حسن مجتبی (ع) است، طبق روایلات احتمال اینکه این مزار منسوب به این مقام شریف باشد بسیار بیشتر است.
در نزدیکی حرم امام حسین (ع)، زمین هایی وجود دارد که این زمین ها با نام جعفریات شناخته شده می‌شوند. در این زمین ها قبه و زیارتگاه‌هایی ساخته شده که بنا بر روایات امام صادق (ع) هنگام زیارت امام حسین (ع)، در آن آب با نهر فرات غسل زیارت می‌کردند.
مقام امام صادق (ع) در ساحل غربی نهر القمه قرار گرفته و از ویژگی‌های این مقام این است که گنبد آن به صورت کامل کاشی کاری شده است.
در وروردی شهر کربلا به سمت مقام امام صادق (ع)، بقعه و مقامی در سمت چپ نهر وجود دارد، بنا بر روایات موثق این مقام متعلق به امام 12 شیعیان حضرت مهدی (عج) است. از ویژگی‌های این مقام این است که گنبد آن به نسبت بلند بوده و همچنین این بقعه با نام حضرت مهدی (عج) ساخته شده است.
در نزدیکی بیمارستان امام حسین (ع) مقامی منسوب به امام 4ام شیعیان وجود دارد. برخی از علما این مقام را محل اصلی بخیمه گاه می‌دانند. ابوطالب خان، یکی از جهان گردان معروف جهان اسلام معتقد است که، این مکان را خیمه‌گاه یا مقام زین‌العابدین می‌نامند که همسر آصف‌الدوله بنایی روی آن ساخته است.
سالانه مسافران زیادی بخصوص از طریق تور کربلا زمینی، برای زیارت امام حسین به کشور عراق مسافرت می‌کنند. شهر کربلا که از بغداد فاصله 105 کیلومتری دارد، یکی از معروف ترین شهرهای زیارتی این کشور به شمار می‌آید، چرا که مرقد مطهر امام سوم شیعیان و حضرت عباس (ع) در این شهر واقع شده است. علاوه بر مرقد این دو بزرگوار این شهر مکان‌های زیارتی فراوانی را نیز دارد، از مهم‌ترین جاهای زیارتی کربلا می‌توان به قتلگاه امام حسین (ع)، تل زینبیه، خیمه گاه امام حسین (ع) و… اشاره کرد.
من حسین رضائی هستم، مدیر تور کربلا، در سایت کربلا 24 سعی می کنم مطالب مفید و کاربردی پیرامون سفر به کربلا و نجف و سایر شهرهای زیارتی عراق منتشر کنم. سعی کرده ام تمامی اطلاعات به روز و بر اساس تجربیات بیان شود.
